Ben jij ook wel eens jaloers op anderen die schijnbaar 100% zelfvertrouwen uitstralen? En denk je dan, was ik ook maar zo? Jammer, want ik ga in dit artikel deze illusie doorprikken: 100% zelfvertrouwen bestaat niet!
De waarheid is dat iedereen wel eens onzeker is, zeker de mensen waarvan je in eerste instantie denkt dat ze het niet zijn. Twijfels, angsten en onzekerheden zijn menselijke eigenschappen die we allemaal delen. Stel je voor dat je 100% zelfvertrouwen had en bij alles denkt “mij kan niets gebeuren”. Ik denk dat dit niet lang goed zal gaan. Steek met zo’n houding maar eens een drukke weg over.
Onzekerheid heeft een functie
Onzekerheid heeft een belangrijke functie in ons leven. Het houdt ons scherp en zegt iets over de situatie waarin we ons bevinden. Je bent meer zelfverzekerd in situaties die vertrouwd en veilig zijn, en onzeker in nieuwe of spannende/onveilige situaties. Kortom onzekerheid is een geweldig feedbackmechanisme waar we veel aan kunnen hebben.
Denk je dat een bergbeklimmer geen angsten heeft wanneer hij de hoogste top beklimt? Natuurlijk heeft hij die, waarschijnlijk meer dan je in eerste instantie denkt. Hij weet de angst echter om te zetten in concentratie en prestatie. Zonder angst en onzekerheid is de kans op een misstap vele malen groter.
Een persoonlijk voorbeeld
Ik geef heel veel trainingen in binnen- en buitenland, zo ook de zelfvertrouwen en assertiviteitstraining. Ook nu nog, na honderden trainingen, ben ik nog altijd een beetje onzeker over de training die komen gaat. “Wat als deelnemers niet komen opdagen?”, “Wat als ze allemaal met hun handen over elkaar gaan zitten en niets zeggen?”, “Wat als ze het niet goed vinden en het deze keer niet lukt?”
Waar ik vroeger mijn eigen onzekerheid alleen maar als negatief zag, zie ik het nu als mijn grootste drijfveer. Ik heb deze onzekerheid nodig om een goede training te kunnen geven. Het houdt mij scherp, het zorg ervoor dat ik blijf groeien in alles dat ik doe. Onzekerheid is mijn vriend en niet mijn vijand.
Onzeker zijn we allemaal
Eén van de grootste inzichten tijdens de zelfvertrouwen en assertiviteitstraining is vaak het besef (en soms openbaring) bij de deelnemers dat ze niet de enige zijn, en dat ze soms niet snappen waarom de andere deelnemers deelnemen aan deze training. “Jij hebt het toch niet nodig?” Door de persoonlijke verhalen met elkaar de delen leer je dat onzekerheid een menselijke eigenschap is die we allemaal bezitten.
Persoonlijk ben ik nog nooit iemand tegengekomen die 100% zelfvertrouwen heeft. Dit gaat ook nooit gebeuren omdat het een illusie is. Onzeker zijn we allemaal.
Acceptatie is de sleutel tot zelfvertrouwen
Zelfvertrouwen begint bij acceptatie. Acceptatie en kennis van jezelf, en acceptatie van al jouw angsten, twijfels, onzekerheden en imperfectie. Stress en onzekerheid ontstaan wanneer we de huidige situatie niet accepteren zoals die is en anders willen zijn dan we zijn.
Niemand is perfect. Pas als je iets accepteert, dan kun je er wat mee, en kun je stappen zetten om het anders of beter te gaan doen. Anders ben je alleen in gevecht met jezelf. En geloof mij, dit gevecht is niet te winnen. Je wordt er alleen maar nog onzekerder van.
Zelfvertrouwen ontwikkel je door inzicht, ervaring en groei
Dit is hoe het werkt. Alles wat nieuw is zit buiten onze comfort zone en voelt per definitie onzeker. Je hebt het tenslotte nog niet (vaak genoeg) gedaan. Denk maar eens terug aan je eerste date, eerste rijles of eerste dag op school. Onzekerheid hoort bij het leerproces. Pas als je iets vaker hebt gedaan, ontstaat er vertrouwen en zul je minder onzeker in de situatie zijn.
Onzekerheid als feedbackmechanisme
Vertrouwde zaken geven zelfvertrouwen, nieuwe uitdagingen maken onzeker. Zelfvertrouwen en onzekerheid geven ook feedback over de situatie waar wij ons in bevinden. Doe ik iets wat bij mij past, of doe ik iets wat ik leuk vind, krijg ik dat terug als zelfvertrouwen. Doe ik iets wat niet bij mij past, of zit ik in een (emotionele) onveilige situatie, dan krijg ik een en al onzekerheid terug. Leer te luisteren naar jouw eigen gevoel.
Wees niet te streng voor jezelf
Naast het hebben van onrealistische verwachtingen, is jezelf vergelijken met anderen één van de grootste boosdoeners van onzekerheid. Er is altijd iemand die mooier of slanker is, of het (schijnbaar) beter doet dan jijzelf.
En ken je deze? “Ze zullen wel denken dat ik [vul de gedachte maar in: dat ik dom ben, dat ik het niet kan, etc.]”. Niemand kan gedachtelezen, en neem van mij aan dat mensen vooral meer met zichzelf bezig zijn en niet zozeer met jou.
Stop ermee om zo streng te zijn voor jezelf. Het leidt alleen maar tot meer onzekerheid. We zijn vaak veel strenger voor onszelf dan voor een ander. Accepteer dat je bent wie je bent. Je bent al goed genoeg.
