Dit artikel gaat over één van de meest merkwaardige fenomenen in communicatie: wederkerigheid.
Wederkerigheid is het proces tussen twee of meerdere personen waarbij zij elkaar beïnvloeden in hun interpersoonlijk gedrag. Communicatie is dus nooit eenrichtingsverkeer maar altijd een wisselwerking.
Reflexmatig reageren we op het gedrag van de ander. Dominantie roept submissie op en submissie roept weer dominantie bij de ander op. Ik gericht gedrag roept ik gericht gedrag op. Relatiegericht gedrag roept ook relatiegericht gedrag bij de ander op.
Wederkerigheid in gedrag en communicatie
Vaak zijn we ons alleen maar bewust van het gedrag van de ander. Gedrag waar we ons misschien wel aan ergeren of irriteren. Die dominante en arrogante manager, die stille afwachtende collega of de over behulpzame buurman. Wat we ons niet beseffen is welke rol wij spelen in het geheel en hoe wij die ander als het ware trainen in een bepaald gedrag en reactie naar ons toe.
Enkele voorbeelden van beïnvloeden en wederkerigheid
Jan, directeur van een groot bedrijf, houdt de touwtjes stevig in handen en zal hierdoor zijn medewerkers trainen om hem te volgen. Hij zal zijn medewerkers gaan ervaren als weinig innovatief en afwachtend.
Mieke, een getrouwde vrouw van rond de 30, zal door haar onderdanige houding haar partner trainen om een dominante en leidende houding ten opzichte van haar aan te nemen.
Waarom we ‘kiezen’ voor gedrag om te beïnvloeden
Het gedrag wat we bij een ander waarnemen is altijd een interpretatie. Iemand is niet arrogant maar wij ervaren zijn gedrag als arrogant. We kiezen als het ware, vaak onbewust en vanuit een automatische interpersoonlijke reflex, een type gedrag om hierop te reageren.
Interpersoonlijke reflexen hebben namelijk tot doel angsten voor afwijzing te reduceren en zelfwaardering te behouden. Hierdoor beïnvloeden we de ander vanuit diverse overlevingsstrategieën op een manier waar wij ons het meest veilig bij voelen.
Zo kunnen we ons bij de ene persoon dominant gedragen en bij de andere persoon juist weer niet. Een directeur die op zijn werk de touwtjes stevig in handen heeft kan thuis flink ‘onder de plak’ zitten. Je moet gedrag dus altijd zien in relatie tot elkaar.
Je hebt meer invloed dan je denk
Door met een andere bril naar het gedrag van de ander te kijken leer je ook om beter naar jezelf te kijken. Je hebt namelijk meer invloed dan je denkt. Het zou zo maar kunnen dat je anderen traint om op een bepaalde manier met jou om te gaan.
Dus de volgende keer als je weer te maken hebt met gedrag van een ander wat je als knellend ervaart, vraag je dan af wat jij doet zodat de ander dit gedrag laat zien.
De Roos van Leary
De Roos van Leary is een communicatiemodel dat je helpt bij het begrijpen van deze gedragspatronen en de invloed die je hiermee op anderen hebt. Door het bewust inzetten van gedrag ben je in staat knellende patronen te doorbreken en kun je meer invloed op anderen uitoefenen.
Meer weten over de Roos van leary en hoe je gedrag bewust kunt beïnvloeden? Lees dan het artikel: De Roos van Leary.
