Persoonlijk leiderschap in 5 stappen: definitie en praktijk

Persoonlijk leiderschap is de vaardigheid om jezelf te leiden, én om bewuste keuzes te maken. In dit artikel lees je wat de definitie van persoonlijk leiderschap is en hoe je het met 5 eenvoudige stappen in de praktijk kan brengen.

Persoonlijk leiderschap definitie

Persoonlijke leiderschap betekent dat je in staat bent om jouw doelen te realiseren door optimaal gebruik te maken van eigen kwaliteiten en talenten. Je weet wat jouw persoonlijke manier van doen is (jouw persoonlijk stijl) en wat jouw drijfveren zijn, maar je bent je ook bewust van je zwakke kanten en mogelijke valkuilen. Je weet hoe je dit alles kan inzetten om op een bewuste manier keuzes te maken, zowel zakelijk als privé.

Feitelijk laat je jezelf dan niet meer leiden door emoties en onbewuste patronen, maar kies je bewust een richting in je leven.

Persoonlijk leiderschap in de praktijk

Weten wat persoonlijk leiderschap is, is één ding, het is vaak wat lastiger om dit toe te passen in de praktijk. Wil je met persoonlijk leiderschap op een succesvol manier aan de slag, volg dan onderstaand 5 stappenplan:

• Stap 1: Zelfkennis vergroten
• Stap 2: Koers bepalen
• Stap 3: De knop omzetten
• Stap 4: Randvoorwaarden creëren
• Stap 5: Actie ondernemen

Stap 1: Zelfkennis vergroten

“Als je jezelf al niet begrijpt, hoe kun je dan een ander leren begrijpen.”

Wie ben ik en wat kan ik? Weten hoe je in elkaar zit en wie je bent, zelfkennis, is de basis van persoonlijke ontwikkeling en dus ook van persoonlijk leiderschap.

De psychologie maakt onderscheidt tussen nature en nurture. Nature is wat je hebt meegekregen in je DNA, nurture is hoe je gevormd bent door omgevingsfacturen, dus opvoeding en ervaring. De kinderjaren zijn hierbij zeer belangrijk. Zowel nature als nurture maken deel uit van onze persoonlijkheid.

Er is niet zoiets als een goede of slechte persoonlijkheid, alleen een andere ‘mix’ aan kwaliteiten, talenten en mogelijke valkuilen die daarbij horen. Iedereen is dus anders. Hoe meer je weet over jezelf, hoe bewuster je kan leven, hoe bewuster je keuzes kan maken en hoe beter je jezelf kan leiden. Onder zelfkennis valt o.a.:

• Inzicht in jouw natuurlijke gedragsstijl, basisbehoeften, persoonlijke kwaliteiten en valkuilen.
• Inzicht in jouw normen, waarden en overtuigingen.
• Inzicht in jouw persoonlijke interesses.
• IQ (intelligentie quotiënt) maar zeker ook EQ (emotionele intelligentie of emotioneel quotiënt).
• Kennis, competenties en vaardigheden.
• Inzicht in eigen mentale belemmeringen, angsten en emotionele blokkades.
• Jouw persoonlijke geschiedenis (waar kom ik vandaan) en de (levens)ervaring die je hebt opgedaan.

Stap 2: Koers bepalen, weten wat je wilt

“Je kan jezelf pas leiden als je weet waar je naar toe wilt gaan”

Net als met een schip is het lastig koers te bepalen als je niet weet waar je naartoe wilt gaan. Je bent dan stuurloos en anderen bepalen je koers i.p.v. jezelf. Ik stap 1 heb je de vragen “Wie ben ik en wat kan ik?” beantwoord. Je kan pas effectief met persoonlijk leiderschap aan de slag als je ook onderstaande vragen gaat beantwoorden:

• Wat wil ik?
• Waar doe ik het voor, wat drijft mij?
• Wat is voor mij belangrijk?
• Welke resultaten wil ik behalen?

Het definiëren van een eigen persoonlijke missie of doel in je leven en/of werk kan je hierbij helpen. Dit is de stip op de horizon. Een belangrijke hint hierbij is vaak het plezier dat we aan iets beleven, en of het je energie geeft of alleen maar energie kost. Heb je bovenstaande vragen beantwoord, dan is het tijd voor stap 3.

Stap 3: De knop omzetten

Stap 3 is feitelijk een keuze die je moet gaan maken. Je zult de knop moeten omzetten voor zover je dit nog niet hebt gedaan. Hoe wil je leven en werken? Laat je jouw leven van anderen afhangen of door anderen bepalen, of ben jij de regisseur? Dit laatste betekent de volledige verantwoordelijkheid nemen over die dingen die goed gaan, en ook over de dingen die fout gaan of zijn gegaan. Vanuit een slachtofferrol heeft nog niemand persoonlijk leiderschap getoond.

Stap 4: Randvoorwaarden creëren

Een schip zal je eerst moeten bevoorraden, de bemanning instrueren en het anker lichten, voordat je daadwerkelijk kan vertrekken. Dit geldt ook voor persoonlijk leiderschap. Je zal de randvoorwaarden moeten creëren die jouw persoonlijk leiderschap mogelijk maken.

Dit kan b.v. betekenen dat je afscheid zal moeten nemen van (zelf saboterende) gewoontes die jouw persoonlijk leiderschap in de weg staan, of nieuwe gewoontes aannemen en vaardigheden moeten leren die wel bevorderend zijn voor het resultaat dat je wilt bereiken. Vragen die hierbij horen zijn:

• Waar saboteer ik mijzelf mee, waar moet ik mee stoppen?
• Wat kan ik blijven doen?
• Waar kan ik mijzelf in verbeteren?
• Wat kan ik veranderen of anders gaan doen?
• Waar moet ik nu mee beginnen om te gaan doen?

Stap 5: Actie ondernemen

“A journey of a thousand miles begins with a single step.”

Stap 5 is de allerbelangrijkste stap in het proces naar persoonlijk leiderschap: Niet afwachten maar actie ondernemen. Al weet je nog zo goed wie je bent en wat je wilt. Al leef je nog zo bewust. Al zijn aan alle randvoorwaarden voldaan, zonder actie kom je nergens. Je kan een leven lang aan persoonlijke ontwikkeling doen maar zonder actie heeft het geen enkel effect.

Begin met kleine stappen, blijf in beweging en hou het vol, en je zal merken dat je verder gaat komen dan je ooit voor mogelijk had gehouden.

Groeien doet pijn

Veel mensen denken dat het leven door persoonlijk leiderschap gemakkelijk gaat worden. Het tegendeel is echter waar. De lat komt hoger te liggen doordat je bewuster bent van jezelf. Soms kom je jezelf dan tegen in dit proces. En zoals een cliënt van mij het eens omschreef: Groeien doet pijn.