De piramide van Maslow

De piramide van Maslow, of het ‘Hierarchy of Needs motivational model’ zoals deze officieel heet, werd tussen 1943-1954 ontwikkeld door de Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow. In dit model worden de behoeften van mensen gerangschikt. Volgens de theorie van Maslow kan pas aan hogere behoeften worden toegekomen als aan de onderliggende (en lagere) behoeften is voldaan.

De piramide van Maslow

De piramide van Maslow helpt met het verklaren hoe behoeften mensen motiveren. Alleen als aan de lagere behoeften van fysieke en emotioneel welzijn zijn voldaan dan pas bestaat de motivatie om ook aan de hogere behoeften, zoals persoonlijke ontwikkeling, te voldoen. Omgekeerd is dit ook het geval: Als aan de lagere behoeftes niet meer kan worden voldaan, dan zijn we ook niet meer gemotiveerd om onze hogere behoeften te onderhouden.

De piramide van Maslow bestaat uit 5 niveaus:

1. Biologische en fysiologische behoeften

Onderaan de piramide van Maslow bevindt zich het niveau van biologische en fysiologische behoeften. Zeg maar de basisbehoeften die we als mens nodig hebben om te overleven:

• Zuurstof
• Voedsel en water
• Onderdak
• Warmte
• Seks (voortplanting)
• Slapen

2. Veiligheid

Wanneer de biologische en fysiologische behoeften zijn veiliggesteld, dan pas krijgt veiligheid voorrang in het gedrag van mensen:

• Bescherming tegen elementen
• Persoonlijke en financiële veiligheid
• Zekerheid
• Wet en orde
• Grenzen en stabiliteit
• Gezondheid en welzijn

Bij het ontbreken van fysieke veiligheid (oorlog, natuurramp, huiselijk geweld, kindermishandeling) of bij het ontbreken van economische veiligheid (economische crisis en het gebrek aan kansen op werk) zijn mensen niet gemotiveerd om hun focus op de volgende niveaus te richten. Eerst zal aan de behoefte aan veiligheid moeten worden voldaan.

3. Verbondenheid en liefde

Als aan de biologische/fysiologische en veiligheidsbehoeften zijn voldaan, dan pas kan men toekomen aan het derde niveau dat van verbondenheid, liefde en sociaal contact:

• Het gevoel ergens bij te horen
• Vriendschap en genegenheid
• Vertrouwelijkheid
• Familie, gezin en (werk)relaties

Het niet kunnen toekomen aan dit niveau kan van invloed zijn op vermogen van mensen om relaties aan te gaan en deze te onderhouden.

4. Eigenwaarde

Niveau 4 uit de piramide van Maslow is het menselijke verlangen door anderen te worden geaccepteerd en gewaardeerd, maar ook de behoefte aan eigenwaarden en zelfrespect. Net als met de voorgaande niveaus moet ook eerst hier aan de behoeften op voorgaande niveaus zijn voldaan voordat men gemotiveerd is aandacht aan dit gebied te geven:

• Het gevoel van eigenwaarde
• De behoefte aan waardering en respect van anderen
• Status, erkenning, roem, prestatie, prestige, en aandacht.
• Zelfrespect, kracht, bekwaamheid, meesterschap, zelfvertrouwen, onafhankelijkheid en vrijheid.
• Beheersing, onafhankelijkheid, dominantie, bestuurlijke verantwoordelijkheid

Een laag zelfbeeld kan voortkomen uit onbalans op dit of onderliggende niveaus. Maar ook stress, overspannenheid of een depressie kunnen mensen hierin belemmeren.

Mensen met een laag gevoel van eigenwaarde hebben vaak behoefte aan het respect van anderen. Dit kan zich uiten in gedrag om de aandacht naar zich toe te trekken of beroemt of belangrijk willen zijn. Het helpt echter niet om het gevoel van eigenwaarde buiten jezelf te leggen totdat je kunt accepteren wie je bent.

5. Zelfactualisatie

Zelfactualisatie is het hoogste niveau in de piramide van Maslow. Maslow geloofde dat als men dit behoefteniveau wil begrijpen, dan moet men niet alleen de onderliggende behoeften niveaus bereiken, maar ze ook volledig beheersen. Zelfactualisatie omvat o.a.:

• Het realiseren van persoonlijke potentieel
• Zelfontplooiing
• Persoonlijke groei
• Piekervaringen