Hoe kan ik teksten sneller lezen, zonder dat dit ten koste gaat van mijn tekstbegrip? Hoe onthoud ik teksten / artikelen langer? En hoe zorg ik ervoor dat ik niet meer afgeleid raak tijdens het lezen?
Snellezen geeft antwoord op deze vragen. Je leert de vaardigheid het snelst en het best door een snellezen cursus te volgen. Voor de mensen die er eerst zelf mee aan de slag willen gaan, volgen hier de belangrijkste snellezen tips van snellees expert Mark Tigchelaar.
Lees altijd met een pen
Onze ogen hebben de neiging om automatisch terug te springen naar woorden die ze net hebben gelezen en begrepen. Dit ‘nutteloos’ terugspringen wordt ook wel regressie genoemd en vertraagd het lezen onnodig.
Een basis vaardigheid is dan ook om deze regressie drastisch te verminderen en in één vloeiende beweging over de regels te gaan met je ogen. Dit kun je bereiken door met een pen onder de regels je ogen te begeleiden. In het begin is dit heel erg wennen, maar met de juiste uitleg en begeleiding van een trainer, heb je dit snel onder de knie.
Het bewust herlezen van de informatie is overigens wat anders en dat is prima om te doen. Als je halverwege een zin, een woord niet snapt of de zin is onduidelijk, is het prima om even te stoppen of de zin bewust te herlezen. Dit is uiteraard heel vervelend, maar tekstbegrip staat altijd op 1.
Neem meerdere woorden tegelijkertijd op
Om de tekst te kunnen opnemen, staan onze ogen steeds een fractie van een seconde stil en springen dan naar het volgende woord. Vergelijk het stilstaan met een fotocamera, ze maken een foto en gaan dan naar het volgende woord, etc.
Op dit moment kunnen je ogen (en je hersenen) ongeveer 18 karakters tegelijkertijd opnemen. Dit komt neer op gemiddeld genomen 4 woorden. Dit hoef je niet te trainen, dit kun je nu al. Alleen verreweg de meeste mensen nemen tijdens zo’n stoppunt maar één woord per keer op. En dat is heel beperkt.
Het tweede onderdeel van de snellezen tips, is dan ook om hier gebruik van te maken en meerdere woorden per keer op te nemen. Dit vraagt wat oefening, omdat je het niet gewend bent. Wat kan helpen is door met je pen woordgroepen aan te ‘tikken’.
Het is overigens aan te raden om eerst deze snellezen tips toe te passen op een gewoon boek – dus geen studieboek. Probeer deze zo snel mogelijk te lezen en vat elk hoofdstuk samen in korte kernzinnen. Heb je het goed begrepen? Ga dan door met oefenen. Als het niet zo lekker ging kun je het hoofdstuk opnieuw proberen. Houd voor jezelf ook bij waarom het niet zo goed ging. Zijn daar redenen voor? Had je bijvoorbeeld veel afleiding of was je op een andere locatie als anders?
Train je oogspieren
Lezen doen we uiteraard met onze ogen; open deur. Hierboven hebben we besproken dat hoe jij je ogen beweegt, een groot effect heeft op je leestempo. Een ander belangrijk punt hierbij is het trainen van je oogspieren (of meer specifiek; een klein onderdeel van je hersenen wat je oogspieren aanstuurt).
Een goede manier om je ogen te trainen is de PEN oefening.
- Stap 1. Pak een pen en strek je arm (links of rechts maakt niet uit)
- Stap 2. Beweeg je arm van links naar rechts op schouder breedte
- Stap 3. Vol met je ogen het puntje van je pen
- Stap 4. Varieer in tempo, soms wat sneller, dan weer wat langzamer
Doe dit ongeveer 30 seconden en je oogspieren hebben een prima work-out gehad.
Als je je ogen echt begint te voelen tijdens de oefening, doe het dan iets rustiger aan. Het kan trouwens absoluut geen kwaad om je oogspieren te trainen.
Lees in blokken
Ik weet niet hoe lang je achter elkaar leest, maar als je langer dan 60 minuten achter elkaar leest, daalt je tekstbegrip met 37%. Nu is dat bij een roman niet zo erg, maar het is uiteraard niet handig bij een belangrijk rapport.
Mijn ervaring is dat studenten vaak te lang achter elkaar lezen, maar mensen die werken vaak te kort achter elkaar lezen. Zij worden heel vaak gestoord; email, telefoon en een collega. Afhankelijk waar je werkt is dit gemiddeld om de 7 minuten! Het nadeel hiervan is dat je een paar minuten nodig hebt om ‘er weer in te komen’. Dat is echt pure tijd verspilling. Het meest ideale is als je één keer per dag 20 minuten achter elkaar zou kunnen lezen zonder onderbreking. Ik weet niet precies waar je werkt en of dit kan, maar probeer dit organiseren. Het zal een groot effect hebben op je productiviteit.
Do’s en Don’ts van het snellezen
Om je verder op weg te helpen met het snellezen, volgen naast de snellezen tips, hier nog een aantal do’s and don’ts van het snellezen.
| Do’s | Don’ts |
| Zorg altijd dat je de tekst begrijpt | Beweeg zo snel mogelijk met de pen over de tekst in de hoop dat de informatie blijft hangen |
| Lees in blokken van minimaal 20 en maximaal 60 minuten | Lees uren achter elkaar of in korte fragmenten |
| Doe 1 ding tegelijkertijd, tijdens het lezen | Doe meerdere dingen tegelijkertijd, tijdens het lezen |
| Elke dag 5 minuten oefenen met de technieken | 1x per week 2 uur oefeningen |
| ‘ik realiseer me dat ik bepaalde boeken sneller lees dan andere’ | ‘Ik wil alle boeken even snel lezen’ |
| Oefen met een simpel boek | Pas alle technieken gelijk toe op moeilijke teksten |
Volg een Snellezen cursus
Speedreading is een vaardigheid, net als fietsen. Om deze vaardigheid echt goed onder de knie te krijgen kan je het beste een cursus volgen. De Open Universiteit heeft samen met snellees expert Mark Tigchelaar een interactieve Online Cursus Snellezen ontwikkeld; in minder dan twee uur verdubbel je je leestempo en tekstbegrip.
