Het negatieve dat je in anderen ziet zegt vaak meer over jezelf, dan over de ander. Wat je zegt dat ben je zelf! Wie kent dit nog van zijn eigen kindertijd, of van zijn eigen kinderen? Of kijk eens naar de uitdrukking: Zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten. Dit is projectie. Of je het nu wilt of niet, projecteren doen we allemaal.
Wat is projectie?
Van projectie is sprake wanneer je eigenschappen of emoties van jezelf tracht te ontkennen, verbergen of verdringen door deze aan iets of iemand anders toe te schrijven.
Projectie gebeurt vaak onbewust. Projectie is dan ook een afweermechanisme tegen negatieve emoties. Door projectie hoeven we zaken die wij in onszelf niet graag erkennen, en in onze “schaduwkant” liggen, niet aan te gaan. Het is immers makkelijker om deze aan andere mensen toe te schrijven dan aan onszelf.
Projectie, een voorbeeld
Jan werkt bij een groot bedrijf in de binnendienst en iedere keer als Hans, een accountmanager, langskomt gaat er bij Jan diverse negatieve emoties door hem heen. “Wat een praatjesmaker! Die vent zou zijn schoonmoeder nog verkopen als hij de kans kreeg!”
Zonder het te beseffen projecteert Jan zijn negatieve emoties op Hans. Jan is zelf wat introverter en onbewust zou Jan net zo gemakkelijk met anderen willen communiceren als de extraverte Peter. Door projectie ziet Jan Hans niet zoals hij werkelijk is. Vaak heeft dit te maken met de onbewuste boodschappen die we vroeger als kind hebben meegekregen, bijvoorbeeld: “Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg.”
Projectie als afweermechanisme
Bij projectie sta je niet meer open voor een gesprek maar laat je je leiden door de emotie. Projectie is dan ook een afweermechanisme. Je wordt door iets of iemand geraakt en wilt de werkelijk pijn niet voelen, dus projecteer je deze op een ander. Hoe meer emotie hierbij komt kijken, des te groter de projectie. Voel je dus negatieve emotie bij iemand, wees dan gewaarschuwd. Het zou wel eens projectie kunnen zijn.
Het projectiemechanisme
Iedereen projecteert en je ziet het projectiemechanisme dan ook overal terug. Projectie is vaak de bron van veel conflicten, tussen personen maar ook tussen landen. We zien elkaar niet meer maar wel het beeld van onszelf dat we op iemand anders plakken.
De politiek is een mooi voorbeeld van hoe het projectiemechanisme werkt. Ik was een paar weken geleden op een lezing van Karen Hamaker-Zondag (over het projectiemechanisme) en zij noemde Pim Fortuyn als voorbeeld:
Politiek gaat om macht, alleen niet iedereen wil daar openlijk voor uitkomen. Tot Pim Fortuyn voorbij kwam: “Ik word de nieuwe minister-president!” Heel Den Haag viel over hem heen. Ook dit was projectie, want diep in hun hart wilde ze allemaal hetzelfde: Macht en hier net zo openlijk voor uitkomen als Pim Fortuyn.
Positieve projectie
Projectie hoeft niet altijd negatief te zijn, er bestaat ook zoiets als positieve projectie. De kwaliteiten en talenten die je naar anderen toe projecteert, die zitten ook in jou. Verliefdheid is bijvoorbeeld ook een projectie.
Leer jezelf beter kennen door negatieve emoties
Projectie gaat altijd samen met emotie: negatieve emoties, maar soms ook positieve emoties. Hoe groter de emotie, des te groter de projectie. Veel van deze emoties komen voort uit ons verleden en zijn een onbewust bestaan gaan leiden. Wanneer je deze emotie leert (h)erkennen leer je jezelf beter kennen en kun je een bewuster leven gaan leiden.