Vroeger kon ik erg slecht met kritiek omgaan. Ook feedback ontvangen vond ik niet echt prettig. Ik nam het erg persoonlijk en zag het als een persoonlijke afwijzing en aanval, ook al was het vaak goed bedoeld.
Gelukkig kan ik er tegenwoordig veel beter mee omgaan, al is overgevoeligheid wel één van mijn karaktereigenschappen en zal ik er altijd voor moeten waken dat ik kritiek of feedback niet persoonlijk neem.
Wees bij met de feedback die je krijgt
Een paar weken geleden belde een cliënt mij op om de coachsessie van de dag daarvoor nog eens door te spreken. Hij vond de sessie wat minder dan de eerdere twee die hij als uitstekend had ervaren. Ik had dit ook gemerkt, de sessie liep niet helemaal zoals ik wilde door slordigheden van mijn kant, en was het met hem eens. Eigenlijk was ik blij dat hij belde, nu kon ik er wat aan doen.
Je kunt veel leren van feedback of kritiek
Veel mensen schieten gelijk in de weerstand, net als ik vroeger, wanneer ze kritiek krijgen of feedback ontvangen. Ze willen zich verdediging of gaan juist in de aanval om hun gelijk te halen. “Het ligt niet aan mij, maar aan de omstandigheden of aan een ander.”
Eigenlijk is dit jammer want je kunt erg veel leren van mensen die jou feedback of kritiek geven. Feitelijk helpen ze je om het beter, of anders, te doen. Of ze wijzen je op gedrag waar je zelf niet van bewust bent. Bovendien nemen ze de moeite om dit tegen jou te vertellen. Eigenlijk zijn ze dus een geschenk uit de hemel.
Feedback ontvangen
Feedback ontvangen kan best confronterend zijn. Je hoort niet alleen de goede dingen over jezelf maar ook dingen die je misschien wel helemaal niet wilt horen. Veel mensen willen toch graag het ideaalbeeld dat ze van zichzelf hebben in stand houden. De confrontatie met de negatieve punten van hun persoonlijkheid of werk willen ze liever niet aangaan. Toch zitten hier vaak de grootste uitdagingen en winst voor persoonlijke groei.
Feedback ontvangen heeft alles te maken met je openstellen voor de mening van anderen en bij jezelf na willen gaan of ze misschien, al is het maar voor een klein gedeelte, gelijk hebben. Je hebt nu waardevolle informatie over jezelf ontvangen, laat het hier niet bij. Ga aan de slag met de ontvangen feedback en bedank mensen voor hun bijdrage.
Waar ligt je focus?
Focus je niet op alleen de negatieve dingen die je hoort als je feedback ontvangt. Neem bijvoorbeeld het voorbeeld van Eline die tijdens een beoordelingsgesprek negen dingen te horen kreeg die goed gingen en één punt dat wat minder was. In haar gedachte had ze gefaald omdat ze zich volledig focuste of dat ene negatieve punt terwijl ze de andere negen over het hoofd zag. Feitelijk had ze een goede beoordeling ontvangen, alleen zag ze dat zelf niet zo.
Kritiek krijgen
Net als feedback kan kritiek krijgen heel confronterend zijn. Bovendien kan “onterechte” kritiek vaak heftige emoties losmaken.
Waar feedback gaat over het totaal plaatje, gaat kritiek alleen over onze negatieve kanten (of de kanten die anderen zien als negatief). Omgaan met kritiek kan dus een hele opgave zijn. Bedenk wel dat hoe harder de kritiek jou raakt, en hoe heftiger je hier op reageert, des te meer je er van kunt leren.
Omgaan met kritiek
Net als met feedback focussen we vaak erg in op de kritiek die we krijgen. Het risico bestaat dat we van een mug een olifant maken. Een puntje van kritiek betekent nog niet dat we als mens niet deugen.
Neem het niet persoonlijk
Kritiek is zelden persoonlijk. Feitelijk gaat kritiek om jouw gedrag en niet om jou als persoon. Bovendien kan kritiek veel meer zeggen over de persoon die kritiek geeft dan over jou. Vaak zitten mensen in elkaars allergie (zie mijn artikel kernkwaliteiten en verbeteren van relatie communicatie) en gaat de kritiek vooral over het gedrag waar mensen allergisch voor zijn.
Misschien doe jij iemand wel herinneren aan zijn vader waar hij een slechte relatie mee heeft, of loop jij net op het verkeerde moment iemands kamer binnen. Een verkeerd woord of een bepaalde blik kan al voldoende zijn om iemand te raken.
Opbouwende kritiek
Naast negatieve kritiek bestaat er ook opbouwende kritiek. Net als met feedback kun je hier veel van leren, mits je er natuurlijk voor openstaat. Opbouwende kritiek is goedbedoeld en laat je dingen van jezelf zien en ervaren die beter of anders kunnen. Vaak ziet iemand anders de zaken net vanuit een ander perspectief. Maak hier gebruik van.
Sta open voor feedback en kritiek
Feedback ontvangen en omgaan met kritiek begint met luisteren. Weersta de verleiding om gelijk met een tegenargument te komen wanneer iemand je iets vertelt. Sta open voor feedback en kritiek en ga bij jezelf na of deze persoon misschien wel gelijk heeft, al is het maar voor een klein gedeelte.
Iedereen ziet de wereld om hem heen tenslotte net een beetje anders, vanuit een eigen en ander perspectief. Misschien zijn er wel dingen die jij niet kan zien, maar anderen wel.
Mooi artikel. Helder en duidelijk. Bedankt en succes!