Een mens lijdt dikwijls het meest.
Door het lijden dat hij vreest.
Doch dat nooit op zal dagen.
Zo heeft men meer te dragen, dan God te dragen geeft.
Als life coach ben ik natuurlijk ook maar een mens en heb ik, net als ieder ander, soms last van piekeren. Ik pieker vooral als ik moe ben en meestal ten onrechte. Het bovenstaand gedicht verwoord het dan ook goed: piekeren en zorgen maken zijn vaak veel erger dan hetgene waar we bang voor zijn.
Piekeren en zorgen maken
Piekeren is een soort denkfout. Eigenlijk is het een overdrijving van de werkelijkheid die maar door maalt in je hoofd. Wanneer je piekert maak je je zorgen, en maak je het onnodig erger en groter dan het daadwerkelijk is. Meestal loopt het niet zo’n vaart en mocht het dan toch gebeuren dan blijkt dat je het, op de één of andere manier, als minder erg zal ervaren dan je eerst dacht. Als mens kunnen we namelijk beter omgaan met een voldongen feit, in het hier en nu, dan met een onzekere toekomst.
Je zult merken dat wanneer je eenmaal begint met piekeren de ene gedachte tot de andere kan leiden. Piekergedachtes trekken elkaar aan. Een simpele gedachten over het vergeten van het kopen van een zak aardappelen kan leiden tot je overmatig zorgen maken over het betalen van de hypotheek.
Denkfouten
Piekeren is niet de enige denkfout die we als mens kunnen maken. Er zijn er veel meer. In irrationele gedachten: gebeurtenis, gedachte, gevoel, gedrag en gevolg heb ik er een aantal beschreven waaronder het negatief redeneren (het glas is half leeg i.p.v. het glas is half vol) en de dwingende gedachten (alles waar het woord “moeten” in zit). Piekeren valt onder de categorie overdrijvingen.
Belangrijk aan een denkfout, of irrationele gedachte, is dat deze meestal niet klopt. Het is dus belangrijk om denkfouten bij jezelf te herkennen voordat ze aan de haal gaan met je emoties en gevoel. Luister dus naar wat je denkt en wees je bewust van je eigen gedachten en hoe ze je kunnen beïnvloeden.
Stoppen met piekeren
Hoewel ik als life coach getraind ben op het herkennen van denkfouten betekent dit niet dat ik ze zelf niet meer maak. Ik ben mij wel veel bewuster van mijn eigen gedachten en daardoor herken ik denkfouten veel sneller bij mijzelf. Dit geeft mij een keuze: laat ik mij leiden door die gedachte of niet?
Herkennen is dus stap 1. In het geval van piekeren herken ik het patroon en dit geeft al enige verlichting en rust. Ik pieker soms als ik moe ben en de ervaring leert dat het de volgende dag niet zo’n vaart zal lopen.
Een volgende stap is om te gaan relativeren en de negatieve gedachte te gaan vervangen door een positievere. Vaak zijn we alleen maar bezig met de dingen die fout kunnen gaan, maar wat als alles goed gaat? Is er soms een gedachte (of scenario) die positiever is dan degene waar ik over pieker en is die misschien net zo waar of misschien nog wel meer?
Als ik pieker ben ik namelijk alleen maar bezig met de dingen die fout kunnen gaan. Maar hoe reëel is dit? Wat is de kans dat het daadwerkelijk gebeurt? Wat is het ergste dat kan gebeuren? Vaak geef ik dit een bepaald percentage. Dit geeft vaak rust omdat dit percentage zelden op de volle 100% uitkomt en vaak zelfs beneden de 50%.
Opschrijven
Opschrijven is een andere methode die goed werkt met piekeren, zeker als het gaat om dingen die je niet moet vergeten. Dit werkt net als een boodschappenlijstje, eenmaal op de lijst hoef je er niet meer aan te denken. Zet je gedachten op papier, hiermee schrijf je het als het ware uit je hoofd en wanneer je ze terugleest zie je het vanuit een ander perspectief. Dit werkt overigens ook goed met andere denkfouten.
