Empathisch luisteren is voor mij als lifecoach één van de meest waardevolle kwaliteiten die ik kan bieden aan mijn cliënten. De eigenschap om echt te luisteren en te voelen naar wat mensen zeggen stelt mij in staat om de juiste vragen te stellen. Hiermee kunnen mijn cliënten het juiste inzicht krijgen en de veranderingen in hun leven doorvoeren die ze graag willen. Luisteren met empathie is een essentieel onderdeel van ieder coachings gesprek.
Wanneer mensen het hebben over persoonlijke ontwikkeling bedoelen ze vaak dat willen werken aan zaken zoals zelfvertrouwen, communicatie en hoe ze effectief hun doelen kunnen definiëren en bereiken. Maar wat vaak wordt vergeten is de luistervaardigheid, het goed luisteren naar anderen: empathisch luisteren, luisteren om te begrijpen wat anderen bedoelen. Veel mensen vinden dit niet echt belangrijk maar voor mij is het een essentieel onderdeel van mijn eigen persoonlijke ontwikkeling.
Communicatie met anderen, leren hoe je effectief kunt communiceren, is belangrijk; maar zonder eerst te leren luisteren zul je weinig voortgang maken en loop je de kans op miscommunicatie en misverstanden. Wil je beter en effectiever communiceren dan zul je ook de kunst van het effectief luisteren moeten beheersen.
Er zijn twee manieren om te luisteren: luisteren naar anderen (empathisch luisteren) en luisteren naar onszelf. Beide zijn belangrijk:
Luisteren naar anderen
In staat zijn om echt te luisteren naar wat anderen zeggen stelt ons in staat te begrijpen wat anderen bedoelen. We doen dit door te luisteren naar de woorden die gesproken worden, de intonatie van de stem en aandacht schenken aan de lichaamstaal. Dit betekent dat we ons openstellen om volledig en bewust te luisteren naar wat anderen zeggen, en ook om anderen voldoende tijd te geven om te praten.
Vaak luisteren we naar anderen met de bedoeling om de conversatie zo snel als mogelijk over te nemen zonder te wachten, en te luisteren, tot anderen uitgesproken zijn. Zonder eerst te luisteren en te begrijpen wat anderen bedoelen is het erg moeilijk om iets zinnigs aan een conversatie toe te voegen. Je wilt eigenlijk alleen naar de conversatie controleren en je eigen standpunt uitdragen, niet luisteren naar dat van een ander. Communicatie is echter tweerichtingsverkeer. Empathisch luisteren is net zo belangrijk als spreken. Probeer eerst te begrijpen, dan pas om begrepen te worden.
Als anderen spreken zijn het onze hersenen die de woorden, intonatie en lichaamstaal interpreteren, gefilterd door ons onderbewustzijn (zie keuzes maken doe je bewust en met verantwoordelijkheid). Het is altijd verstandig om een korte terugkoppeling te geven van wat er gezegd is en dan te vragen of dit juist is. Helaas kunnen we geen gedachten lezen dus zullen we moeten vragen of onze interpretatie de juiste is. Doe je dit niet, dan kan dit leiden tot miscommunicatie en irritatie bij beide.
Ben je in staat om empatisch te luisteren naar wat anderen zeggen dan zul je zien dat je veel beter en effectiever kunt communiceren met anderen.
Luisteren naar onszelf
Tot nu toe hebben we het gehad over het luisteren naar anderen, maar hoe zit het met luisteren naar onszelf? Vaak negeren we ons innerlijk gevoel, onze intuïtie, en dat is jammer. Ons gevoel kan ons veel vertellen, dus waarom zouden we het dan niet gebruiken om empathisch te luisteren naar onszelf? Wat goed voor ons is geeft ons vaak een blij of positief gevoel terwijl de dingen die slecht voor ons zijn een tegenovergesteld, negatief, gevoel generen. Dit is vaak een soort onderbuikgevoel, we voelen dat er iets niet klopt. Maar hoe vaak staan we ons toe dit te voelen en hier vervolgens naar te handelen?
Luisteren naar onszelf betekend dat we moeten luisteren naar de signalen die ons lichaam ons geeft en hierop durven te vertrouwen. Stel dat je hoofdpijn hebt, wat doe je dan? Neem je een paracetamol en ga je gewoon door, of luister je naar je lichaam en neem je wat rust?
In mijn artikel krijg inspiratie uit de kracht van het niets doen heb ik verteld dat het goed is om tijd voor onszelf te reserveren, stil te zijn, zodat de signalen die ons lichaam ons geeft door kunnen komen. Dit betekent uit ons hoofd komen en contact maken met ons lichaam. Met andere woorden: meer voelen. Alleen dan kunnen we bij onze intuïtie en voelen wat goed voor ons is.
