Het Johari venster is een model waarbij je op een gemakkelijke manier de mate van openheid en vertrouwen met en tussen mensen kunt weergeven. Het is dan ook zeer goed te gebruiken om de communicatie en samenwerking tussen personen, en het geven van feedback aan elkaar, te bevorderen.
De naam Johari venster (Johari window) is een samenvoeging van de namen van de bedenkers Joseph Lust en Harry Ingram en bestaat uit 4 vensters/gebieden:
Open venster / vrij gebied
Dit zijn de zaken zoals gedrag, houding, gevoelens, kennis of informatie die wij weten over onszelf én anderen over ons. Denk hierbij aan zaken die zichtbaar zijn, zoals de kleren die we dragen, hoe wij ons gedragen en communiceren, maar ook dingen die we hebben toevertrouwd aan anderen. Het delen van informatie valt ook onder het open venster.
Voor teams
- Hoe groter het open venster, hoe meer vertrouwen er is.
- De effectiviteit en productiviteit van het team stijgen naarmate het open venster groter is.
- Hoe groter het open venster, hoe meer men deelt met elkaar.
Verborgen venster / gebied
Dit zijn de zaken die we weten over onszelf maar verborgen houden voor anderen. Het verborgen venster bevat zaken die we niet willen delen en niet willen toevertrouwen aan anderen. Het kan ook gedrag zijn waarvoor we ons schamen of informatie en kennis die we achterhouden.
Voor teams
- Een groot verborgen venster heeft een negatieve invloed op het vertrouwen, de communicatie, samenwerking, en de effectiviteit en productiviteit binnen een team.
- Een team dat het verborgen gebied weet te verkleinen gaat beter samenwerken.
Blinde vlek / gebied
Dit zijn de zaken die we niet weten over onszelf, maar wel zichtbaar zijn voor anderen. Dit is onze blinde vlek. Dit kan eigen (onbewust) gedrag zijn waarvan we niet weten dat we het doen of waarvoor wij blind zijn, b.v. iemand die vaak conflicten veroorzaak in zijn omgeving en de schuld hiervan bij anderen legt. Het kan ook een talent zijn wat we hebben en erkend wordt door anderen maar niet door onszelf.
Voor teams
- Iemand met een grote blinde vlek is zich vaak niet bewust van de impact van zijn gedrag en communicatie binnen het team.
- Ook teams kunnen blinde vlekken hebben. Denk hierbij aan de mindset, cultuur binnen het team (“zo doen we nu eenmaal”), of een gemis aan diversiteit.
Onbekend venster / gebied
Dit zijn zaken die we niet weten over onszelf én anderen ook niet weten. Onbekend terrein dus wat uitnodigt om dit gezamenlijk te gaan ontdekken door samen te werken en het (uit)bouwen van de relatie.
Voor teams
- Het gezamenlijk onderzoeken en verkleinen van het onbekende venster / gebied zal het gehele team een boost geven.
- In het onbekende venster zijn ook veel kansen te vinden die benut kunnen worden.
Gebruik Johari venster – verschuivende vensters
Het Johari venster is uitstekend te gebruiken waar mensen moeten samenwerken. Door bewust op onderzoek te gaan kun je veel over jezelf en anderen ontdekken. Met gerichte (feedback) oefeningen en door meer over jezelf te vertellen, te delen en feedback te vragen, nodig je de ander ook uit om hetzelfde te doen. Hierdoor zal er meer vertrouwen ontstaan en wordt het open venster groter, en de blinde vlek, het onbekende, en het verborgen venster kleiner.
Het Johari venster kan ook ingezet worden in coaching of bij een training persoonlijke leiderschap / persoonlijke effectiviteit. De focus ligt dan vooral in het bewust worden van het eigen gedrag, verbetering van communicatie, en het verkleinen van de eigen blinde vlek.
